ภาพยนตร์เรื่อง Joker (2019) กำกับการแสดงโดย Todd Phillips ซึ่งเขาได้ร่วมเขียนบทกับ Scott Silver โดยอ้างอิงโครงเรื่องมาจากตัวละคร Joker ของ DC Comics ภาพยนตร์เรื่องนี้กลายเป็นหนังเรทอาร์ที่ทำรายได้สูงสุดตลอดกาลในบ็อกซ์ออฟฟิศ โดยทำเงินไปกว่า 1,074 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ด้วยทุนสร้างประมาณ 55 ล้านดอลลาร์สหรัฐ และคว้ารางวัลในเวทีออสการ์สองรางวัล ทั้งรางวัลสาขานักแสดงนำชายยอดเยี่ยมของ Joaquin Phoenix และรางวัลสาขาดนตรีประกอบภาพยนตร์ยอดเยี่ยมของ Hildur Guônadóttir

สวัสดีครับ ผม Chonla3 ตลอดหลายเดือนที่ผ่านมา เว็บไซต์ Wannasin ของเรา มีการอัพเดทข่าวสารเกี่ยวกับภาคต่อของ Joker กันอยู่บ่อยครั้ง จนถึงตอนนี้หลายคนก็ได้รู้ว่าภาคต่อเรื่องนี้จะใช้ชื่อว่า Joker: Folie à Deux และนำเสนอในรูปแบบละครเพลง นึกไม่ออกเหมือนกันว่าจะออกมาเป็นยังไง แต่ด้วยความที่ผมเป็นแฟนคลับของ Batman ผมจึงผูกพันกับศัตรูคู้แค้นของเขาโดยหลีกเลี่ยงไม่ได้ แน่นอนว่าภาคต่อเรื่องนี้จะอยู่ในลิสต์หนังที่ผมอยากดูมากที่สุดในอนาคต และดูว่า Todd Phillips จะเอาความหดหู่แบบไหนมาเสิร์ฟให้พวกเราบ้าง ซึ่งต้องรอถึงปี 2024 เราถึงจะได้รับชม จนกว่าจะถึงตอนนั้น เรามาวอร์มตับกันก่อนกับภาพยนตร์เรื่องแรกที่เป็นต้นกำเนิดของมหาวายร้าย

เรื่องราวของ Arthur Fleck (รับบทโดย Joaquin Phoenix) นักแสดงตลกที่มีความใฝ่ฝันอยากมอบเสียงหัวเราะให้ผู้คน แต่ชีวิตของเขาไม่เคยตลกเลย Arthur อาศัยอยู่กับ Penny Fleck (รับบทโดย Frances Conroy) แม่ที่สุขภาพย่ำแย่ของเขาในเมือง Gotham ดินแดนแห่งความเหลื่อมล้ำระหว่างชนชั้นและอาชญากรรม Arthur ต้องเกินตามความฝันไปพร้อมกับอาการทางจิตที่ทำให้เขาหยุดหัวเราะไม่ได้กับหลายสิ่งที่คอยทำร้ายจิตใจเขาอยู่เสมอ

ผมเคยดูหนัง Batman มาหลายเวอร์ชัน และบางเรื่องก็จะพ่วงศัตรูตลอดกาลของเขามาด้วย แต่เรื่องนี้คือหนังเดี่ยวเรื่องแรกของ Joker สิ่งที่น่าสนใจของ Joker ฉบับ Joaquin Phoenix หนึ่งในนั้นคือเสียงหัวเราะของเขาที่ต่างจากคนอื่น Joker ในฉบับอื่นๆ อาจหัวเราะเพราะสะใจที่ได้ฆ่าคนหรือตกถังสารเคมีอะไรทำนองนั้น แต่สาเหตุที่ Arthur หัวเราะก็คือ เขาไม่สามารถควบคุมมันได้ Arthur พยายามคิดบวกเสมอแม้ในช่วงเวลาที่เลวร้าย ซึ่งการฝืนความรู้สึกตัวเองแบบนั้น นานวันเข้า มันก็กลายเป็นพฤติกรรมแปลกๆ และเมื่อไหร่ที่เขารู้สึกเครียดหรือประหม่าเขาจะหัวเราะออกมา ถ้าสังเกตดีๆ เราจะเห็นได้ว่าในเสียงหัวเราะมักจะมีเสียงสะอื้นไห้ซ่อนอยู่ ซึ่งต้องให้เครดิต Joaquin Phoenix ที่แสดงออกมาอย่างยอดเยี่ยม

อีกหนึ่งตัวละครที่ผมชอบที่สุดเป็นอันดับสองของเรื่องคือ Sophie Dumond ของ Zazie Beets เธอเป็นตัวละครที่ดูมีความเป็นมนุษย์จริงๆ ในเรื่อง เธอเป็นแม่เลี้ยงเดี่ยวที่ต้องทำหามากินในเมืองใหญ่ แม้บทของเธอจะไม่ค่อยเด่น แต่เธอเป็นสิ่งที่สะท้อนความสิ้นหวัง Arthur ได้ดี เพราะทุกคนรอบข้างเขามักจะทำร้ายจิตใจเขาเสมอ และ Sophie เป็นคนเดียวที่ไม่ทำเช่นกัน เธอแค่ทักทายเขาตามที่คนปกติเขาทำกัน แต่ Arthur ก็ตกหลุมรักเธอในทันที นี่ไม่ใช่รักแรกพบ แต่เป็นความสิ้นหวังของ Arthur ที่จะรักคนที่ไม่ทำร้ายเขา ซี่งมีแค่สองคน นั่นคือคนแคระเพื่อนร่วมงานของเขาและ Sophie ซึ่งเธอก็คือผู้หญิงคนเดียวที่ไม่คิดร้ายกับเขา มันทำให้ผมเกิดคำถามกับตัวเองว่า “ต้องสิ้นหวังขนาดไหน ถึงต้องตกหลุมรักผู้หญิงคนเดียวที่ไม่ทำร้ายจิตใจเรา?”

สิ่งหนึ่งที่จะไม่พูดถึงไม่ได้ คือเสียงเพลงประกอบที่ทำให้หนังได้รับรางวัลออสการ์ นอกจากโทนสีที่สร้างบรรยากาศอึมครึมในเรื่อง เสียงประกอบก็เป็นสิ่งที่ขาดไม่ได้ เพลงที่ Arthur ชอบที่สุดคือ Smile โดย Jimmy Durante โดยเนื้อหาของเพลงตรงกับสิ่งที่เขาพยายามบอกตัวเองมาตลอดว่าให้ยิ้มเข้าไว้แม้ในวันที่เลวร้าย เพลงนี้จะดังในหัวเขาเสมอ สำหรับสายตาของผมมองว่าเพลงนี้คือเพลงปลอบใจที่สื่อถึงการหลอกตัวเองของ Arthur มันเป็นคำถามที่ส่งถึงคนดูว่า เราควรน้อมรับความเศร้าเอาไว้หรือหลอกตัวเองว่าความรู้สึกนี้ไม่มีจริง? เราควรจัดการกับความรู้สึกของตัวเองด้วยวิธีไหนถึงจะถูก

ยอมรับเลยว่าภาพยนตร์เรื่องนี้เป็นมากกว่าหนังกำเนิดวายร้าย แต่มันยังสะท้อนสังคมในหลายๆ ด้าน ทั้งการแข่งขันทางหน้าที่การงาน สภาวะเศรษฐกิจที่บีบให้คนเป็นอาชญากร ความเหลื่อมล้ำที่คนรวยเสวยสุขท่ามกลางเมืองที่แวดล้อมไปด้วยคนยากไร้ ซึ่งสิ่งเหล่านี้เกิดขึ้นจริงในบางประเทศ ลองคิดเล่นๆ ว่า ถ้าหาก Arthur Fleck ไม่ได้อยู่ในสภาพแวดล้อมแบบนี้ เขาจะกลายเป็น Joker หรือไม่? ผมเชื่อว่าพื้นฐานจิตใจของเขาคือคนดีๆ คนหนึ่ง เขาอาจหัวเราะออกมาได้จริงๆ ถ้าไม่ได้อยู่ในเมืองนี้ หนังเรื่องนี้เป็นเหมือนเสียงสะท้อนจากคนจนที่ส่งถึงชนชั้นสูงว่า พวกเขาก็ต้องการชีวิตที่ดี สวัสดิการดีๆ และอาชีพการงานที่มั่นคง ส่วนตัวแล้วผมคิดว่าเรื่องนี้คือหนังสะท้อนสังคมโดยใช้ Joker เป็นกระบอกเสียง มากกว่าที่จะเป็นหนังต้นกำเนิดวายร้าย